PSV - FC Magdeburg, 1978: De Wedstrijd van de Eeuw

PSV - FC Magdeburg 1978: De Wedstrijd van de Eeuw

Vraag een willekeurige PSV-supporter boven een bepaalde leeftijd naar de mooiste wedstrijd uit de clubhistorie, en de kans is groot dat hij zal kiezen voor PSV - FC Magdeburg uit 1978, de return in de kwartfinale van de UEFA-Cup, het toernooi dat in dat jaar uiteindelijk door PSV zou worden gewonnen. Ook voor mij geldt deze wedstrijd als die ene grandioze wedstrijd die je een leven lang niet vergeet. Nadien heb ik nooit meer een dergelijke spanning en opwinding in een stadion gevoeld. Ik hoef mijn ogen maar te sluiten of ik zie het winnende doelpunt van Harry Lubse weer voor me.

Het voorspel

PSV heeft eerder in het seizoen tegenstanders als Glenovan (Noord-Ierland), Widzev Lodz (Polen) en Eintracht Braunsweig (West-Duitsland) uitgeschakeld. Vooral de zege op Braunsweig (indertijd een sterke ploeg, met onder andere Paul Breitner in de gelederen) heeft indruk gemaakt, ook internationaal. Als de ploeg aan FC Magdeburg wordt gekoppeld, denken velen aan een gunstige loting, maar de spelers van Magdeburg vormen het hart van het Oost-Duitse elftal dat vier jaar eerder, In 1974, furore heeft gemaakt op het WK Voetbal, onder meer door te winnen van buurland - en latere wereldkampioen - West-Duitsland (dankzij een legendarisch doelpunt van Jürgen Sparwasser). Twee jaar later, op de Spelen van Montreal, zijn dezelfde spelers Olympisch kampioen geworden. Heyne is een doelman met geweldige reflexen. De middenvelders Sparwasser en Pommerenke zijn technisch begaafd en schotvaardig, spits Streich is een ware goaltjesdief en linksbuiten Hoffmann is speersnel. Waarschijnlijk was FC Magdeburg het zwaarste lot dat PSV had kunnen trekken ...

De Heenwedstrijd

Als PSV aankomt in Oost-Duitsland, schrikken de spelers zich een ongeluk: het speelveld ligt erbij als een omgeploegde akker. Een paar regenbuien op de dag voorafgaand aan de wedstrijd, toveren de akker om in een modderpoel met verdwaalde graspollen. Op deze ondergrond is verzorgd voetbal onmogelijk, en twee van de beste Europese ploegen van het moment - want dat zijn ze zeker - vallen noodgedwongen terug op werkvoetbal. PSV lijkt de zaak geruime tijd aardig onder controle te hebben, maar komt in de loop van de tweede helft onder zware druk te staan. Jan van Beveren is echter in grote doen en houdt alles tegen ... op die ene inzet van Joachim Streich na. 1-0 is het en 1-0 blijft het.

De terugwedstrijd

Ondanks de nederlaag in de heenwedstrijd, geldt PSV als favoriet voor de return,  maar binnen de spelersgroep is veel respect gegroeid voor de tegenstander. Vooral de snelheid van linksbuiten Martin Hoffmann wordt gevreesd. Er wordt zelfs overwogen om Willy van de Kerkhoff een linie te laten zakken, aangezien hij de enige lijkt die Hoffmann kan bijbenen, maar Rijvers besluit dat hij zijn stofzuiger niet kan missen op het middenveld.

Rijvers kiest voor een op het oog wat vreemde tactiek: René van de Kerhoff is linksbuiten en spits Gerrie Deykers krijgt opdracht om zoveel mogelijk uit te wijken naar rechts. PSV speelt dus eigenlijk zonder spits. Het centrum van Magdeburg is fysiek sterk, maar ook wat statisch en Rijvers rekent uit dat de spelers niet gewend zijn om zonder tegenstander te spelen. Lubse, Van der Kuylen en Willy van de Kerkhoff moeten om beurten in het strafschopgebied opduiken. En omdat PSV in de aanval lengte en kopkracht mist (Edström is in het tussenseizoen verkocht) krijgt Ernie Brandts ('Long Tall Ernie') de opdracht om bij corners en vrije trappen naar voren te stormen. Dat laatste zal een gouden greep blijken te zijn.

PSV valt aan, er komen kansjes, maar na een half uur gebeurt wat iedereen had gevreesd: bij een tegenaanval scoort uitgerekend Hoffmann. PSV moet nu drie keer scoren ... Vanaf dat moment worden alle tactische plannen vergeten en wordt er alleen nog met het hart gespeeld. Ernie is nu niet meer te houden, wordt een extra aanvaller. Vier minuten na de openingstreffer loopt doelman Heyne onder een voorzet van Willy van der Kuylen door en kopt Ernie de gelijkmaker binnen. Nog voor rust staat het al 2-1, dankzij een curieus eigen doelpunt van verdediger Seguin, die met een ingewikkelde, half achterwaartse kopbal zijn eigen doelman verrast ... Plots heeft PSV nog maar één doelpunt nodig ...

In de tweede helft wordt Magdeburg met de rug tegen de muur geplaatst. PSV beukt en beukt, Jan van Beveren staat halverwege de eigen helft, moederziel alleen. Schreeuwend en molenwiekend spoort hij zijn medespelers aan om nog feller aan te vallen, nog harder te beuken. Maar 20 minuten voor tijd doet Lange Jan iets wat hem zelden overkomt: hij maakt een blunder. Pommerenke legt aan van buiten het strafschopgebied en zijn schot lijkt ongevaarlijk, maar Jan verkijkt zich compleet op de dwarrelende bal, 2-2. Einde verhaal, denkt iedereen, maar nu slaat PSV zelfs binnen de minuut terug en opnieuw is het Ernie Brands die scoort met het hoofd. En weer heeft PSV slechts één doelpunt nodig ... Wat zich in de resterende minuten voor het Oost-Duitse doel voltrekt, is amper voorstelbaar. Het strafgebied lijkt wel een bumperspel, de bal vliegt heen en weer, van links naar rechts, van speler naar speler. De blauwe pionnen kegelen de bal zover mogelijk weg, de rode pionnen kegelen hem onmiddellijk weer terug. Iedereen en alles lijkt door elkaar lopen, springen en struikelen. Ook op de tribunes. En dan is er het doelpunt van Lubse ...

In een interview uit 2008 met het Eindhovens Dagblad, zegt Harry er zelf het volgende over:

" Ik heb dat doelpunt nog helder voor de geest. De bal kwam via de lat voor mijn voeten en toen trapte ik hem vol in het dak van het doel. Wat er toen in het stadion gebeurde, was ongelooflijk. Daar droom je als jochie van, om in de laatste minuut zo’n belangrijke wedstrijd te beslissen.”

Het geheugen is een feilbaar instrument. Herinneringen aan gebeurtenissen worden in de loop van de tijd vervormd, worden vermengd met herinneringen aan andere gebeurtenissen. De beschrijving van Harry is, anders gezegd, onjuist: de bal kwam niet terug van de lat, maar van de keeper (*1). Lubse schoot na een voorzet van Gerry Deykers zelf op doel, maar zijn schot werd via een katachtige reflex gekeerd door Heyne. De bal slaat tegen de grond en komt, na een stuiter, weer voor de voeten van Lubse, die hem inderdaad in het dak van het doel schiet. Het stadion lijkt te exploderen. Ikzelf moet op dat moment minstens anderhalf meter recht omhoog zijn gesprongen. De volgende dag worden er verklaringen opgetekend van mensen die tot in Woensel de vreugdekreten uit het stadion hebben opgevangen. 15 Maart, 1978. Een dag met een gouden randje.

Nadien

De wedstrijd leeft niet alleen in Eindhoven voort. Ook in Magdeburg geldt hij als een absolute klassieker. Een aantal jaren geleden raakte ik op Facebook toevallig aan de praat met enkele Magdeburgsupporters, die me vertelden dat de wedstrijd er een regelmatig terugkerend onderwerp van gesprek is. De schuld voor de fatale afloop, wordt vooral gezocht bij de trainer, die in de tweede helft van de return te veel had gedacht aan het consolideren van de voorsprong (Magdeburg stond nota bene 89 minuten lang op winst!). De kracht van de ploeg lag voorin, bij de aanvallende middenvelders Pommerenke en Sparwasser en de snelle spitsen, maar na rust liep iedereen achteruit.

Gek genoeg zijn de beelden die de NOS op die avond heeft gemaakt gewist. De beelden die hieronder volgen, zijn van de Oost-Duitse televisie, uit een programma over klassieke voetbalwedstrijden genaamd Fussbal Oldies; de wedstrijdbeelden zijn voorzien van het originele Duitstalige commentaar van de avond. Ook zijn er fragmenten van een interview met Wolfgang Seguin, de verdediger die vlak voor rust in eigen doel kopte.

Noot

* (1) Harry is blijkbaar in de war met zijn doelpunt tegen Hajduk Split, in de kwartfinale van de EC 1, enkele jaren eerder. Bij dat doelpunt kwam de bal eerst op de lat, maar Harry scoorde vervolgens niet met de voet, maar met het hoofd.

Bijzonderheid: 

Er worden in de wedstrijd geen wissels doorgevoerd. Rijvers wil in de tweede helft Guy François inbrengen, maar François verrekt een spier bij de warming-up ... Het was een bijzondere avond ...

___________

PSV - FC Magdeburg, 15 Maart, 1978

PSV: Jan van Beveren, Kees Krijgh, Adri van Kraaij, Huub Stevens, Jan Poortvliet, Willy van de Kerkhoff, Ernie Brandts, Willy van der Kuylen, Gerrie Deykers, Harry Lubse, René van de Kerkhoff

FC Magdeburg: Dirk Heyne, Manfred Zapf, Detlef Raugust, Wolfgang Seguin, Klaus Decker, Wolfgang Steinbach, Jürgen Pommerenke, Axel Tyll, Jürgen Sparwasser, Joachim Streich, Martin Hoffman

Scheidsrechter: Wöhrer (Oostenrijk)